The Magnetic Fields - 50 Song Memoir

Το “50 Song Memoir” αποτελεί το ενδέκατο studio album των Magnetic Fields, ψυχή των οποίων είναι ο πολυτάλαντος τραγουδιστής, τραγουδοποιός και πολυοργανίστας Stephin Merritt. Η πρώτη τους κυκλοφορία είναι το 1991, αν και η καθολική τους αναγνώριση ήρθε αρκετά χρόνια αργότερα, το 1999 με το αριστουργηματικό “69 Love Songs”. Το album χωρίζεται σε τρία volumes, έχει 69 τραγούδια αγάπης, ή τραγούδια για την αγάπη, σε κάθε έκφανσή της, και επηρεάζεται από πολλά μουσικά είδη όπως country, synth-pop, jazz, διαμορφώνοντας τελικά ένα lo fi indie pop διαμάντι. Η λογική του concept album συνεχίστηκε και στις επόμενες πολύ καλές κυκλοφορίες του συγκροτήματος, με μοναδική εξαίρεση το “Love at the Bottom of the Sea” το 2012. Έκτοτε, το συγκρότημα είχε μία πολυετή απουσία μέχρι φέτος, οπότε ο πενηνταδιάχρονος πλέον Stephin Merritt και το συγκρότημά του επανέρχονται κυκλοφορώντας το “50 Song Memoir”.

Το album, όπως υποδεικνύει και ο τίτλος του, απαρτίζεται από πενήντα βιογραφικά κομμάτια, ή μάλλον καλύτερα από πενήντα κομμάτια που αποδίδουν ελεύθερα βιωματικές εμπειρίες και καταστάσεις από τη ζωή του Merritt. Κάθε κομμάτι αντιστοιχεί σε ένα έτος από τη ζωή του Merritt από το 1966, όταν ήταν ενός έτους, μέχρι το 2015. Το αποτέλεσμα είναι ένα υπέροχο concept album διάρκειας δυόμισι ωρών το οποίο κυκλοφόρησε σε πενταπλό βινύλιο και πενταπλό CD.

Η συσκευασία του βινυλίου που έπεσε στα χέρια μου την πρόσφατη record store day είναι εξαιρετική, κουτί από σκληρό χαρτόνι και ένα υπέροχο booklet με φωτογραφίες, στίχους, artwork και μία πολυσέλιδη απολαυστική συνέντευξη του Merritt στον Daniel Handler, συγγραφέα και μουσικό και μέλος των Magnetic Fields στο "69 Love Songs" και στο "50 Song Memoir". Μία αντίστοιχη συνέντευξη υπάρχει και στο "69 Love Songs", δίνοντας το στίγμα για αναλογίες ή και συγκρίσεις. Παρόλα αυτά το "50 Song Memoir" είναι ένα πλήρες έργο πολύ διαφορετικό αλλά και με πολλές ομοιότητες με τον πρόγονό του από το 1999.

Για την ηχογράφηση του album έχουν χρησιμοποιηθεί δεκάδες διαφορετικά όργανα, ο Merritt μόνο έχει χρησιμοποιήσει όργανα τα οποία παρατίθενται σε ... 22 σειρές στο booklet του album. Εκτός από την πληθώρα ηλεκτρονικών οργάνων, synths και drum machines υπάρχουν πολλά ακουστικά όργανα, ακορντεόν, ξυλόφωνο, μεταλλόφωνο, πνευστά, έγχορδα, πιάνο, γιουκαλίλι.

Μεγάλο μέρος των οργάνων αυτών υπάρχει στις live εμφανίσεις των Magnetic Fields, γεγονός που οφείλεται σε αφενός στην σπάνια πάθηση ακουστικής υπερευαισθησίας (υπερακοή ή φωνοευαισθησία) από την οποία υποφέρει ο Merritt, ωθώντας τον στην αναζήτηση πολλαπλών ακουστικών εκφραστικών μέσων, αλλά και αφετέρου στο μοναδικό μουσικό κριτήριο που έχει και τον οδηγεί σε υπέροχες έξυπνες ενορχηστρώσεις.

Το album ξεκινάει με μερικά κομμάτια από την παιδική ηλικία του Merritt, έτσι το Where I'm From περιγράφει τη γέννησή του, ενώ το Come Back as a Cockroach είναι ένα παιδικό τραγουδάκι, το οποίο αντικατοπτρίζεται έντονα στην ενορχήστρωσή του με το μεταλλόφωνο και την χαρακτηριστική τούμπα, το οποίο όμως έχει και το προσωπικό σχόλιο της στάσης ζωής του. Στο Cat Called Dionysus περιγράφει τη σχέση του με ένα μοχθηρό γατί, το οποίο παρόλο που αγαπούσε, εκείνο τον μισούσε και τον γρατζουνούσε. Είναι πραγματικά μοναδικός ο τρόπος που η μουσική των Magnetic Fields συνοδεύει αλλά και βοηθάει στην απόδοση των στίχων του Merritt. Στο Judy Garland, ο θάνατός της δίνει την ευκαιρία στον Merritt να δημιουργήσει μία ελεγεία στο όνομά της, μιλώντας για τον άγουρο ερωτισμό που προκαλούσε στη νεολαία των 60s.

Το They're Killing Children Over There δίνει μία σκοτεινή ψυχεδελική περιγραφή της εμπειρίας μίας συναυλίας των Jefferson Airplane, υπό το πρίσμα των διαμαρτυριών κατά του πολέμου του Vietnam, ενώ στο I Think I'll Make Another World οραματίζεται με την συνοδεία μίας υπέροχης μελωδίας έναν άλλο, καλύτερο, γλυκό κόσμο, ερχόμενος σε αντίθεση με το Eye Contact στο οποίο εκθέτει τον προβληματισμό του για την ερωτική προσέγγιση.

Το It Could Have Been Paradise με το hawaiian exotic feeling διαδέχεται το υπέροχο Νο, στο οποίο ο Merritt κάνει ένα σχόλιο για τη θρησκευτική πίστη. Η μουσική εξέλιξη του κομματιού είναι εξαιρετική, αρχίζοντας με ύφος gospel αναφέροντας τον χριστιανισμό, συνεχίζει σε trippy ύφος μιλώντας για φίλους του που πιστεύουν στους εξωγήινους, τις νεράιδες και τα φαντάσματα.

Το 60s early 70s μουσικό ύφος του album κλείνει με το My Mama Ain't, καθώς οι εποχές αλλάζουν και μαζί τους και η μουσική, στο εξαιρετικό χορευτικό electro-disco Hustle 76. Οι αναφορές στην disco και την μετάβαση στον ηλεκτρονικό ήχο είναι πολλές σε κομμάτια όπως τα How To Play The Synthesizer, Danceteria!, Dreaming In Tetris, Eurodisco Trio, Foxx and I. Στο album υπάρχουν επίσης και οι αναφορές στο rock όπως στο Rock'n'Roll Will Ruin Your Life και στο Surfin'. 

Εκτός από τις αναφορές σε άλλους μουσικούς ή συγκροτήματα σε διάφορα σημεία του album, υπάρχουν λογοτεχνικές αναφορές όπως στη νουβέλα "Ethan Frome" της Edith Wharton ή λογοτεχνικές/κινηματογραφικές αναφορές στο "20,000 Leagues Under The Sea" και το "Ghosts Of The Marathon Dancers", το οποίο είναι το soundtrack ενός υποθετικού γαλλικού μιούζικαλ σκηνοθετημένο από τον Ang Lee.

Σε άλλα κομμάτια γίνεται περιγραφή πραγματικών εμπειριών όπως μίας χιονοθύελλας, στο The Blizzard Of '78, ενός αποτυχημένου διαγωνίσματος στο How I Failed Ethics, μιας αποτυχημένης σχέσης της μητέρας του στο Happy Beeping, ή και εμπειριών εμπλουτισμένων και με φανταστικά στοιχεία όπως στα The 1989 Musical Marching Zoo, At The Pyramid και London By Jetpack.

Στο album υπάρχουν επίσης αρκετά κομμάτια που μιλάνε για αγάπη, υπό το βιογραφικό πρίσμα του concept τα οποία άλλοτε έχουν δραματικό τόνο, όπως το I'm Sad!, το οποίο φλερτάρει έντονα με το γκροτέσκο και άλλοτε έχουν απρόβλεπτη εξέλιξη όπως το Life Ain't All Bad. Στο τελευταίο ο Merritt αρχίζει να τραγουδάει σε απόλυτα δραματική διάθεση με τη συνοδεία ενός μελαγχολικού ακορντεόν "When I write my memoirs, you will read them with pain and with shame", για να συνεχίσει σε απόλυτα χαρούμενο ύφος "Na na na, You're dead now, Na na na na, So I sing, Na na na na, Life ain't all bad".

Οι στίχοι του είναι κυνικοί και μερικές φορές ειρωνικοί σε αρκετά κομμάτια, γεγονός που υπογραμμίζεται από την αντίθεση του περιεχομένου τους με την μουσική, όπως στο Cold-Blooded Man, όπου η προσωπική του συμβουλή για σχέση είναι "You need someone thoroughly sadistic, With a less appealing face and form, Someone who comes home and goes ballistic, You need a cold-blooded man, (In a serial-killer van), You need a cold-blooded man to keep you warm". Η υπερ-δραματική ερμηνεία είναι εσκεμμένη και σε κομμάτια όπως το The Day I Finally..., η οποία όμως πάντοτε εκτονώνεται έξυπνα, συχνά σε πολύ κολληματικά singalongs, όπως στο επόμενο κομμάτι Weird Diseases.

Αυτή η ικανότητα του Merritt να γράφει κομμάτια με απίστευτα catchy ρεφρέν που στα οποία ο ακροατής θέλει να λικνιστεί και να συμμετέχει είναι μοναδική, όπως στο jamaica-style Haven't Got A Penny, στο Why I Am Not A Teenager με το χορωδιακό ρεφρέν (Piss on your dreams, Muzzle your screams, Why I am not a teenager) αλλά και στο υπερ-catchy electro A Serious Mistake.

Όπως και στο "69 Love Songs", έτσι και στο "50 Song Memoir", o Merritt γράφει στίχους τόσο για ετεροφυλικές όσο και για ομοφυλοφιλικές σχέσεις, δίνοντας βάση έντονα στον σεξουαλικό τομέα, όπως στο χιουμοριστικό The Ex and I ("He used to be my beau, About 8 years ago, And now my tale of woe-woe-woe, Wends, With us as more than friends, Now every evening ends, With XXX ex sex"), ή στα Me And Fred And Dave And Ted, Fathers In The Sky και Somebody's Fetish. 

Δεν είναι όμως όλοι οι στίχοι προσανατολισμένοι σε αυτήν την κατεύθυνση, υπάρχουν εξαιρετικά ερωτικά κομμάτια όπως τα Lovers' Lies, Till You Come Back To Me και Big Enough For Both Of Us, αλλά και γλυκά κομμάτια όπως το Have You Seen It In The Snow?. Για την ακρίβεια το τελευταίο, σε συνδυασμό με τα επόμενά του κομμάτια, τα Be True To Your Bar, με την grande ενορχήστρωση, το Never Again, το αφαιρετικό "Quotes"και το ονειρικό In The Snow White Cottages είναι τα κομμάτια που παραπέμπουν περισσότερο στο "69 Love Songs". Το τελευταίο τμήμα του album που αφορά τα έτη μετά το 2005 έχει σαφώς πιο χαμηλούς τόνους, όπως στο όμορφο Stupid Tears, το μελαγχολικό I Wish I Had Pictures, χωρίς να λείπει όμως και η έκπληξη του uptempo You Can Never Go Back To New York. 

Θεωρώ ότι το "50 Song Memoir", παρόλες τις προφανείς ομοιότητές του με το αριστουργηματικό "69 Love Songs", είναι ένα αρκετά διαφορετικό album, μία ξεχωριστή μοναδική οντότητα που προσθέτει ένα ακόμα λαμπερό αστέρι στον πολυδιάστατο γαλαξία των έργων των Magnetic Fields. Συνολικά, το "50 Song Memoir" είναι ένα μεγαλειώδες album, μία εξαιρετική βιογραφική κατάθεση ενός μεγάλου καλλιτέχνη. Έχει υπέροχους στίχους, εξαιρετικές μελωδίες, πανέξυπνες ενορχηστρώσεις και καταφέρνει παρόλη τη μεγάλη του διάρκεια να κρατάει το ενδιαφέρον του ακροατή αμείωτο από την αρχή του μέχρι το τέλος.

Nonesuch, 03.03.2017