Fiona Apple – Fetch The Bolt Cutters

Οχτώ χρόνια απουσίας από τη δισκογραφία μπορεί να είναι πολλά για τους περισσότερους καλλιτέχνες, στην περίπτωση όμως της Fiona Apple το πέρασμα του χρόνου είναι σχετικό και, απ’ό,τι φαίνεται στην προκειμένη περίπτωση, απαραίτητο για μια πολύ αξιόλογη επιστροφή. Η Νεοϋορκέζα τραγουδοποιός επέστρεψε λοιπόν μόλις πριν από λίγες μέρες με νέο δίσκο: Fetch The Bolt Cutters.

Με δεδομένη την τρέχουσα κατάσταση, δύσκολο να αποφασίσει κανείς αν πρόκειται για επαναστατική ιαχή ή για ειρωνική προτροπή... Το σίγουρο είναι πάντως ότι ο τίτλος - που, παρεμπιπτόντως, προέρχεται από τη βρετανική σειρά The Fall - συνάδει απόλυτα με τα 13 κομμάτια του δίσκου, τόσο μουσικά όσο και στιχουργικά αλλά και με τη διάθεσή μας. Προμελετημένος ή τυχαίος, ο συγχρονισμός δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερος.

Το Fetch The Bolt Cutters ηχογραφήθηκε κατά ένα μεγάλο μέρος στο σπίτι της Apple, και, παρά την «σπιτική» αισθητική, το ηχητικό αποτέλεσμα κάθε άλλο παρά προδίδει το γεγονός αυτό. Η παραγωγή και οι εκτελέσεις φέρουν την υπογραφή της ίδιας και των μόνιμων συνεργατών της (Amy Aileen Wood, Sebastian Steinberg, David Garza) ενώ επίσης συμμετέχουν η αδερφή της, Maude Maggart, και η Cara Delevingne καθώς και διάφοροι...τριχωτοί guest star, όλοι στα φωνητικά.

Από μουσικής άποψης, αν και το πιάνο δεν θα μπορούσε να λείπει, την παράσταση κλέβουν τα κρουστά – και η κατηγορία αυτή μάλλον περιλαμβάνει οποιοδήποτε αντικείμενο μπορεί να παράγει ήχο με τον κατάλληλο χειρισμό! – και τα υπέροχα φωνητικά, που μεταλλάσσονται αδιάκοπα από τη μια στιγμή στην άλλη. Μελωδίες που ξεχειλίζουν όχι απλώς «συναίσθημα» αλλά μια πλήρη γκάμα συναισθημάτων, κραυγές, ψίθυροι και μονόλογοι που μοιάζουν να ηχογραφήθηκαν κατά λάθος αλλά στην πραγματικότητα βρίσκονται ακριβώς στη σωστή θέση. Διάχυτη jazz ατμόσφαιρα, ξέφρενοι ρυθμοί, εντάσεις και εκτονώσεις. Ο Tom Waits συναντά την Cat Power και την Kate Bush, και όλοι μαζί στοιχειώνουν την Fiona Apple σε ένα μουσικό παραλήρημα που, για καλή μας τύχη, ηχογραφήθηκε.

Από την άλλη, οι ιδέες και τα θέματα που διαπνέουν τους στίχους δεν αποτελούν έκπληξη. Για μία ακόμη φορά, οι κοινωνικές ανησυχίες και οι ιδεολογικοί προβληματισμοί φιλτράρονται μέσα από τα προσωπικά βιώματά της, αυτή τη φορά ίσως με περισσότερη ορμή και μια αίσθηση ελευθερίας σχεδόν λυτρωτική. Από την ανασφάλεια και το πώς αυτή αντικατοπτρίζεται στις ερωτικές σχέσεις του “I Want You To Love Me” στη ρομαντική (συλλογική) αυταπάτη του  “Cosmonauts”, οι προσωπικές εξομολογήσεις δίνουν τη θέση τους σε ιστορίες εμπνευσμένες από πραγματικές εμπειρίες, ενίοτε δραματικές, αλλά χωρίς ποτέ να γίνονται μελό.

Το να καταφέρει να μιλήσει κανείς για τον εκφοβισμό στο σχολείο, τον βιασμό, τις ρατσιστικές διακρίσεις και την κατάθλιψη με τρόπο ευθύ, έντονα συναισθηματικό αλλά χωρίς ίχνος αυτολύπησης και μελοδραματισμού είναι σχεδόν κατόρθωμα, και αυτό ακριβώς πετυχαίνει με τα “Shameika”, “Relay” και “Heavy Balloon”.

Όσο για το ομότιτλο κομμάτι του δίσκου, το μήνυμά του, αν και ξεκάθαρο, μπορεί να ερμηνευθεί κατά βούληση: πρόκειται για ανοιχτή πρόσκληση στην απελευθέρωση από τα δεσμά, σε ό,τι κι αν συνίστανται αυτά στην κάθε περίπτωση. “[I will] fetch the bolt cutters, I’ve been in here too long...”. Και η ξέφρενη χορωδία από τα τετράποδα παρεάκια προσυπογράφει, με τον πιο ιδανικό τρόπο.

Επίσης απελευθέρωση αλλά και επανάσταση ενάντια στην κοινωνική υποκρισία και τα προσχήματα κηρύττει το ξεσηκωτικό “Under The Table”,  ενώ οι φεμινιστικές ιδέες και η γυναικεία αλληλεγγύη βρίσκουν διέξοδο έκφρασης στα “Ladies” και “For Her”˙ η ανασφάλεια ξανακάνει την εμφάνισή της με μια δόση από αγωνία εγκατάλειψης στο “Drumset” αλλά, τελικά, όλα φαίνεται να παίρνουν το δρόμο τους στο νηφάλιο και στοχαστικό “On I Go” – γιατί, αν και προφανώς δεν υπάρχουν πανάκειες, η πεζοπορία και ο διαλογισμός πάντα βοηθάνε, όποιο κι αν είναι το πρόβλημα.  

Με το Fetch The Bolt Cutters  Fiona Apple μοιάζει σα να έχει μόλις επιστρέψει από ένα μακρύ και πολυτάραχο ταξίδι. Μας επισκέπτεται αψηφώντας την καραντίνα και μας χαρίζει ένα-δυο σουβενίρ από κάθε μέρος στο οποίο βρέθηκε όλον αυτόν τον καιρό˙ μας αραδιάζει ένα σωρό εικόνες εξωτικές και συνάμα σχεδόν επώδυνα οικείες, μας αφηγείται με φωνή άλλοτε βελούδινη και άλλοτε τραχιά τις περιπέτειές της, μας ξεσηκώνει και μας καθησυχάζει.

Μια μουσική εμπειρία που συνιστούμε ανεπιφύλακτα, παρά τον υψηλό κίνδυνο μετάδοτικότητας ή ακριβώς εξαιτίας του.   

Epic Records, 17.04.2020